Dişler üzerinde meydana gelen kırık, çatlak, çürük ve çarpma gibi etkiler sonucunda diş üzerine kaplama yapılması ihtiyacı ortaya çıkabilir. Bunun yanı sıra dişlerin kırık olması veya diş sararmaları nedeni ile de dişler üzerine estetik amaçlı kaplama yapılması gerekebilir.
Özellikle ön dişler söz konusu olduğunda yapılacak diş kaplamasının doğal görünmesi istenir. Yapay bir diş görüntüsü kişiyi rahatsız ettiği kadar karşısındaki insanda da olumsuz bir izlenim bırakır. Genellikle iyi yapılmamış diş kaplamalarında renk farklılığı ve diş formlarının doğal dişler ile uyumsuz olması gibi sorunlar ilk olarak göze çarpar.
Diş eti ile uyumu iyi değilse diş etlerinde morluk ve kanama oluşur. Buna bağlı diş eti kanaması, ağız kokusu ve diş eti çekilmesi gibi birçok problem de zaman içerisinde ortaya çıkar. Diş Hekimliğinde farklı malzeme ve teknikler ile diş kaplamaları uygulanmaktadır. Hangi diş kaplamasının sizin için daha iyi olacağına diş hekiminiz karar verecektir. Bilinmesi gereken en önemli konulardan bir tanesi de hangi malzeme kullanılırsa kullanılsın iyi yapılmış bir diş kaplaması ile sağlık sorunları yaşanmayacağıdır.
Diş kaplama çeşitleri:
Kullanılan malzemeye göre isim alırlar. Biyolojik ve fiziksel özelliklerine göre günümüzde bütün çeşitleri ağızda uygulanabilmektedir.
- Metal altyapılı porselen diş kaplama
- Zirkonyum altyapılı porselen diş kaplama
- Tam seramik empress diş kaplama
- Porselen Laminate veneer diş kaplama
- Kompozit Laminate veneer diş kaplama
Eksik diş sayısı arttıkça gövde uzunluğu artar. Daha fazla dayanıklılık gerekir. Bu nedenle empress diş kaplamalar eksik diş olduğunda tercih edilmezler. İkiden fazla diş eksikliği olduğunda da hekiminiz size mevcut çiğneme kuvvetlerinin yayılımına göre zirkonyum veya metal altyapılı porselen diş kaplaması tavsiye edebilir.
Metal altyapılı porselen diş kaplama
Uzun yıllardır kullanılan bu yöntemde diş üzerinden aşındırma yapıldıktan sonra ölçü alınır. Laboratuvarda ölçü üzerine modelaj tekniği ile metal altyapı için wax hazırlanır ve indüksiyon yöntemi ile veya CAD CAM tekniği ile diş üzerine uyum sağlayacak şekilde metal altyapı hazırlanır. Ağızda prova edilen metal üzerine diş teknisyeni seramik toz likit karışımı ile elde ettiği hamur kıvamındaki seramiği özel fırçaları ile tabaka tabaka uygulayarak diş formu verir. Karşı çenedeki diler ile kapanışı ayarlar ve estetik formu tamamladığında diş hekimi hasta ağzında ren ve kapanış kontrollerini yapar. Gerekli düzeltmeler var ise tamamlanıp cila işlemi yapılan diş kaplaması ağıza takılmaya hazırdır.
İçerisinde metal bulunduğu için estetik olarak dezavantajlı olan bu kaplama fiyatının ucuz olması dayanıklılık sorunu olmaması nedeni ile tercih edilebilir. Ancak üretim aşamasında metalin ağızdaki kesik diş ile ideal uyum sağlayamaması nedeni ile uzun dönemde kaplamanın altındaki dişin çürümesi gibi sorunlar yaşanabilmektedir. Bu sorunu ortadan kaldırabilmek amacı ile indüksiyonlu döküm tekniği geliştirilmiş sonrasında da daha iyi sonuç veren lazer ile püskürtme yöntemi kullanılarak hazırlanan metal altyapılar kullanılmaya başlanmıştır. Her ne kadar iyi hazırlanmış olursa olsun metal içeren diş kaplamaları gerek diş eti kenarında ortaya çıkan renk değişimleri gerek malzeme kalınlığını tolere etmek için dişten daha fazla kesim yapılması gerekliliği nedeni ile bizim tarafımızdan pek tercih edilmezler.
Zirkonyum altyapılı porselen diş kaplama:
Estetik olarak tatmin edici sonuçlar almak için tercih edilen diş kaplama çeşididir. Işığı doğal diş gibi yansıtması ve diş eti kenarında renk değişikliği ve diş eti çekilmesine neden olmaması en büyük avantajlarından birkaçıdır. Aynı zamanda kesik diş ile hatasız uyum sağlaması nedeni ile kaplama altında bulunan dişte çürük gibi sorunların yaşanmadığı bir diş kaplama çeşididir.
Uygulama tekniği olarak bilgisayar destekli CAD CAM sistemleri ile üretilen zirkonyum diş kaplamalar gerek tek diş üzerine yapılan kaplamalarda gerekse bir veya birkaç dişin eksik olduğu durumda yapılan diş köprülerinde başarı ile kullanılırlar. Malzeme rengi ağızdaki diş rengi ile aynı olduğu için metal kaplamalardaki gibi renk örtücü opak tabakasının kullanılması gerekmez. Bu nedenle kaplama yapılacak dişten daha az kazıma yapılması ile uygulanabilirler. Soğuk ve sıcak hassasiyeti sorunu hem bu nedenle hem de malzemenin ısı iletkenlik katsayısının metale göre daha düşük olması nedeni ile minimum seviyededir.
Zirkonyum diş kaplamalar provadan sonra dişlerin üzerine özel sabitleyici siman ile yapıştırılırlar. İmplant uygulamalarının üzerine de tatbik edilen zirkonyum altyapılı seramik kaplamalar biyolojik uyumları nedeni ile günümüzde en çok tercih edilen diş köprü ve kaplamalarıdırlar.
Tam seramik empress diş kaplama
Metal altyapılı porselen diş kaplamalar özellikle ön tek diş kaplama yapılması gerektiğinde doğal dişi taklit etmekte yetersiz kalırlar. Değişik ışık kaynakları altında farklı görüntü elde edilir. Diş teknisyeni ne kadar yetenekli, tecrübeli ve bilgili olursa olsun ön tek diş kaplamalarında içerisinde metal bulunan porselenler ile istenilen sonuç alınamaz. İşte bu ihtiyaç nedeni ile tam seramik empress diş kaplamaları, porseleni güçlendirerek tek diş kaplamalarında içerisinde metal olmadan kullanma fikri ile ortaya çıkmışlardır. İdeal diş kesimi yapıldığında bile hastanın tam seramik empress diş kaplamalarını bilinçli ve dikkatli bir şekilde kullanılması gerekir. Aşırı kuvvet aldığında kırılma riski olan bu uygulama estetik diş ihtiyacı olduğunda tercih edilmektedir.
Porselen Laminate Veneer Diş Kaplama:
Diş ön yüzeyine uygulanan yarım diş kaplama da diyebiliriz. Yaprak diş veya takma tırnak gibi diş olarak da bilinirler. Hassas bir kaplama yöntemidir. Günümüzde estetik diş hekimliği uygulamaları arasında sıklıkla kullanılan bir yöntemdir. Uygulamasındaki zorluk ve malzeme fiyatları nedeni ile fiyatı zirkonyum diş kaplamalara göre daha yüksektir. Lamina diş uygulaması sayesinde dişlerin rengi ve şekli arzu edilen güzel görünüme dönüşür.
Dişlerin damak dil tarafında aşındırma yapılmaz. Ön ve ara yüzeylerine de mümkün olduğunca az aşındırma uygulanır. Diş yüzeyine uygulanan porselen lamina işlemi sayesinde diş yüzeyindeki bozukluklar, sararma, kırık veya çatlak görüntüler, dişler arasındaki boşluklar tamamen düzeltilebilir.