Zirkonyum

Diş kaplaması yapılması gerektiğinde ağızda biyolojik olarak tam uyumlu maddeler kullanılması gerekir. Uzun yıllar metal üzerine plastik biodent malzeme kullanıldıktan sonra 1980 li yıllarda metal üzeri porselenlerin kullanımı popüler olmuştur. Özellikle son 30 yılda porselen diş kaplaması olarak metal üzerine porselen yapımı bütün Dünyada yaygınlaştı.

Ancak porselenin altındaki metal kimi zaman bazı insanlarda alerjik reaksiyonlara neden olmaktadır. Ön diş bölgesinde estetik olarak büyük sorunlara neden olan diş eti morarması sorunu da metal altyapılı porselen diş kaplamalarının dezavantajlarından olmuştur. Bu nedenle 1990 lı yıllarda tam seramik güçlendirilmiş porselenler üzerinde yoğun çalışmalar başlatılmıştır. Ancak porselen malzeme ne kadar güçlendirilirse güçlendirilsin altyapı maddesi olmadan özellikle diş köprüsü uygulamalarında sadece seramiklerin kullanılması maalesef başarılı sonuç vermemiştir.

Tam bu noktada metal altyapının yerini alan zirkonyum malzemesi kullanımı devreye girmiş ve kısa süre içerisinde de zirkonyum altyapının özellikleri geliştirilerek nerede ise metal kadar dayanıklı ve metalden çok daha estetik altyapı uygulamaları yapılabilir olmuştur.

Hasarlı dişlerin etrafını çeviren dişin ağızda görünen üst kısmının yerini alan diş kaplamalarında altyapı malzemesi olarak zirkonyum kullanılır.

Zirkonyum alt yapı üzerine porselen işlenen diş kaplamalara günümüzde zirkonyum diş kaplamalar denilmektedir. Zirkonyum kaplama denildiğinde zirkonyum kuron kaplamalar ifade edilmektedir. Geleneksel porselen kuronlar, metal destek ile diş üzerine bağlanıyorken, zirkonyum ile metal olmadan dayanıklı ve estetik diş kaplamalar elde edilebilmektedir.

Diş hekimi ağızdaki sorunlu dişleri kaplama için hazırlar. Gerekli diş tedavilerini ve restorasyonları tamamladıktan sonra geçici dişi hazırlar. Nihai olarak yapılacak zirkonyum diş kaplaması için ağızdan silikon maddesi ile ölçü alır. Bu ölçü hatasız olmalıdır. Laboratuvar diş hekiminin aldığı ölçüyü bilgisayar ortamına aktarır. CAD CAM olarak adlandırılan bilgisayar destekli tasarım ve bilgisayar destekli üretim aşaması başlar. Diş teknisyeni bu ölçü üzerinde yapacağı zirkonyum altyapı tasarımını hazırlar. Programda yapılacak diş kaplaması ile ağızdaki diş arasında ne kadar yapıştırma boşluğu bırakılacağı, malzemenin kalınlığı, diş eti ile birleştiği yerler dikkatli bir şekilde programa girilmelidir. Bu işlem de eğitimli ve tecrübeli diş teknisyenleri tarafından yapılmalıdır.

Günümüzde monolitik zirkonyum olarak adlandırılan ve bitmiş diş şeklinin de bilgisayar tasarımı ile belirlendiği uygulamalar vardır. Monolitik zirkonyumda kazıma cihazından çıkan zirkonyumun üzerine sadece cila yapılır ve ağıza takılır. Estetik olarak zirkonyum diş kaplamasını üzerine porselen işlendiğinde daha mükemmel sonuçlar aldığımı için monolitik zirkonyum diş kaplama ve köprülerini genellikle tercih etmiyoruz.

Zirkonyum malzemesi diş hekimliğinde silindirik zirkonyum blok şeklinde kullanılır. Bu bloklardan bilgisayar destekli üretim (CAM) makinalarında kazıma yapılır. Diş kaplamalarına dayanıklılık verecek kadar yüksek fiziksel özellik taşıması gereken zirkonyum altyapı sinterleme adı verilen sertleştirme işlemi ile nihai dayanıklılığına kavuşur.

Malzeme sinterleme öncesinde daha yumuşak ve işlenmesi kolaydır. Bu nedenle diş kaplama altyapısı zirkonyum bloklardan sertleştirme işlemi öncesinde aşındırılır. Daha sonra dayanıklılık kazanması için özel ısıl işleme tabi tutulur yani sinterlenir.

Diş teknisyeni bu aşamadan sonra artık bu altyapı üzerine dişin estetik özelliklerini verecek form ve renk çalışmasını yapacaktır.

Zirkonyum, diş estetiği ya da diş tedavilerinde iki amaçla kullanılır:

1. Zirkonyum Kuron : Kuron (İngilizce Crown olarak yazılır) dişin ağızda görünen üst kısmına verilen dişhekimliği terimidir. Zirkonyum kuronlar, hasarlı dişlerin etrafını çeviren ya da dişin üst kısmının yerini alan altyapı malzemesi olarak zirkonyum un kullanıldığı, üzerine porselen işlenen diş kaplamalarıdır. Zirkonyum kaplama denildiğinde zirkonyum kuron kaplamalar ifade edilmektedir.
2. Zirkonyum Köprü : Diş köprüleri, ağızda bir veya daha fazla diş eksikliğinde, eksik diş veya dişlerin yerine hazırlanan gövde dişlerin, eksik dişin yanındaki ağızda mevcut dişlere bağlanmasıdır. Porselen köprüler metal desteğe ihtiyaç duyarken, zirkonyum köprüler metalsiz köprü yapılabilmesine olanak sunduğu için estetik bir gülüş tasarımı için ilk tercihtir.

• Zirkonyum estetik diş hekimliğinde diş köprüleri için ilk seçenek olmasının temel sebebi metal kullanılmak zorunda olan porselenler yerine, zirkonyum ’un doğal diş renginde ve metalsiz köprü yapılabilmesine olanak tanımasıdır.
• Zirkonyum köprüler arka azı dişlerinde dahi herhangi bir problem yaşanmadan kullanılabilecek sağlamlıktadır. Metal köprülere iyi bir alternatif olarak kullanılabilirler.
• Zirkonyum sadece diş rengi olarak değil, yapısal olarak da çok doğal bir görünüme sahiptir. Doğal dişler ile zirkonyum diş köprülerini ayırt etmek oldukça zordur. Dolayısıyla tek diş eksikliğinde doğal bir gülüşe kavuşmanıza yardımcı olur.
• Zirkonyum köprüler, porselen köprülere göre daha fotojenik bir gülüş tasarımına sahip olmanızı sağlar. Zirkonyum köprülerde, metal ile desteklenen porselen köprülerde fotoğraf çekildiğinizde (flaş ya da doğal ışıkta) oluşan opak renkler oluşmamaktadır.
• Zirkonyum tam seramik köprüler alerji yapmayan bir malzemedir.
• Zirkonyum diş eti hastalıklarında görülen diş eti morluklarına neden olmamaktadır.
• Porselen köprülerde diş ile dişeti çevresinde zamanla oluşan gri renkli katman, zirkonyum köprülerde oluşmaz.
• Diş eti hastalıklarında ve diş eti çekilmelerinde sıkça görülen diş eti morlukları zirkonyumda görünmez.
• Zirkonyum dişler ısıyı çok iyi yalıttığı için aşırı sıcak/soğuk değişimlerde karşılaşılabilecek olan hassasiyetleri önler.
• Zirkonyum köprüler seramik malzemeden yapıldığı için metal destekli porselenlere kıyasla hafiftirler.
• Zirkonyum dişler tam seramik yapılarıyla, metal destekli porselenler gibi metal tat algılarında bozukluğa neden olmazlar.